Medicatiebeoordelingen: de regie terug bij de patiënt
Een manier vinden om patiënten meer te betrekken bij hun medicijngebruik. Dat was de insteek voor de patiëntgesprekken die Apotheker Nico-Jan van den Heuvel en huisarts Jelle de Koning vorig jaar als proef hebben gedaan. Helemaal in de lijn dus van ‘samen beslissen’ en de persoonsgerichte zorg. In dit artikel meer over de aanpak en hun ervaringen.
Patiënt meer centraal “Bij medicatiebeoordelingen merkte ik dat patiënten soms het directe contact met de voorschrijver missen”, zo geeft Nico-Jan aan. “Het echte ‘beslissen’ gebeurt vaak achteraf door de huisarts en de apotheker. De patiënt is daar niet bij betrokken en dat wilde ik wel graag: de patiënt meer centraal stellen.” Samen met huisarts Jelle de Koning is in het kader van de module Persoonsgerichte Zorg een kleine pilot met het combi consult gedaan. Medicatiebeoordeling houdt in dat de behandeling en de (effecten van de) voorgeschreven medicijnen door zowel patiënt, arts en apotheker samen periodiek en kritisch worden geëvalueerd. Het is gebruikelijk dat de apotheker eerst een gesprek voert met de patiënt en daarna eventuele verbeterpunten met de huisarts bespreekt.
Combi consult Nico Jan: “In onze pilot zijn 6 willekeurige patiënten die minimaal 5 of meer verschillende medicijnen gebruiken (polyfarmacie) uitgenodigd voor een gesprek van circa 40 minuten. Zij kregen vooraf geen vragenlijst, maar er werd ze wel gevraagd na te denken over zaken die zij graag wilden bespreken, bijvoorbeeld problemen bij het innemen van de medicijnen of eventuele bijwerkingen.
“Gesprekken gingen niet alleen over medicatie. ook nieuwe klachten of andere zaken die de eigen gezondheid in de weg staan, kwamen aan bod.”
Eigen regie niet altijd vanzelfsprekend Nico-Jan: “Patiënten waren positief en blij met de tijd en aandacht, maar veel bespreekpunten hadden zij zelf van tevoren niet. Misschien omdat ze dat ook niet gewend zijn of misschien speelden er helemaal geen bijzonderheden bij hun medicijngebruik”, zo concludeert Nico-Jan voorzichtig. Misschien was dit niet de juiste doelgroep (er is niet naar andere risicofactoren gekeken) of had een vragenlijst (vooraf opgestuurd) geholpen bij het formuleren van bespreekpunten. Het consult leverde bij deze patiënten in ieder geval nog niet tot grote veranderingen in medicijngebruik. Wat wel opviel is dat zij wel over bijvoorbeeld hun thuissituatie wilden praten, over nog niet behandelde klachten of uitgestelde zorg (operatie) vanwege mantelzorgtaken. Praktische zaken waar de patiënt tegenaan loopt. Een belangrijk signaal voor de huisarts die de patiënt kan verwijzen naar andere hulp/zorgverleners die hiermee kunnen helpen. Op deze manier hebben we toch voor onze patiënten iets kunnen betekenen.
Wat kunnen anderen ervan leren? Nico-Jan: “Het combi consult is nog niet in de praktijk doorgezet, omdat het behoorlijk tijdrovend is. Een combi consult zal overigens niet voor iedere patiënt meerwaarde hebben. Dat hangt mogelijk af van de (vooraf geïnventariseerde) bespreekpunten van de patiënt met huisarts en apotheker. Deze bespreekpunten bepalen waarschijnlijk met wie de patiënt het beste het gesprek kan aangaan: met de huisarts, de apotheker of met beiden (eventueel afzonderlijk van elkaar). Daarnaast is het ook goed dat apotheker en huisarts gezamenlijk afspraken maken over welke patiënten je uitnodigt voor een gesprek over medicijngebruik. Leeftijd, kwetsbaarheid, patiënten die vaak op spreekuur komen, maar ook gezondheidsvaardigheden of laaggeletterdheid kunnen hier beslissend in zijn (zie ook hier de
Module Medicatiebeoordeling herzien). En mogelijk zijn er patiënten die op eigen initiatief met hun huisarts of apotheker over medicijngebruik willen praten. Zo blijft de regie bij de patiënt en blijft het ‘samen beslissen’ bij de patiënt en de voorschrijver.” Het combi consult heeft voorlopig één concreet iets opgeleverd: er is namelijk mét de patiënt gesproken en niet óver de patiënt. Hij/zij zal daardoor meer betrokken raken en gemotiveerder zijn om zich aan de voorgeschreven behandeling te houden. Bij huisarts en apotheker lijken deze gesprekken ervoor te zorgen dat zij meer de mens achter de klacht gaan zien.“
Deel dit bericht: